วิตามินเอ ช่วยอะไร ? 6 คุณประโยชน์สำคัญของวิตามินเอ

          วิตามินเอ (vitamin a) เป็นวิตามินที่สำคัญในการมองเห็น โดยเป็นวิตามินเอเป็นส่วนสำคัญของสารสื่อประสาทของเซลล์ในชั้นจอประสาทตา ช่วยให้เกิดมองเห็นได้ดีโดยเฉพาะเวลากลางคืน นอกจากนั้นแล้ววิตามินเอยังมีประโยชน์ในการส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน และยังมีงานวิจัยหลายชิ้นที่แสดงให้เห็นว่าการรับประทานอาหารที่มีวิตามินเออาจมีผลช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็งปอดและมะเร็งต่อมลูกหมาก

อาหารที่อุดมไปด้วยวิตามินเอ

       วิตามินเอ มีประโยชน์ป้องกันภาวะโรคตาบอดตอนกลางคืน ซึ่งวิตามินเอเป็นส่วนประกอบสำคัญการสื่อประสาทจากลูกตาสู่สมอง โดยเฉพาะเซลล์ประสาทตาที่ช่วยในการมองเห็นในตอนกลางคืน โดยหากมีขาดวิตามินเอ จะส่งผลให้เกิดการมองเห็นในเวลากลางคืนที่แย่ลง หรือโรคตาบอดกลางคืน (Night-blindness) ได้

วิตามินเอ มีส่วนช่วยบำรุงสายตาและป้องกันตาแห้ง

          นอกจากนั้นวิตามินเอยังมีประโยชน์ในการป้องกันโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อม (Age-related macular degeneration) ซึ่งเป็นโรคที่ทำให้เกิดการมองเห็นทีแย่ลงในประเทศที่พัฒนาแล้ว โดนส่วนใหญ่พบในคนที่มีอายุมากกว่า 50  โดยสาเหตุโรคเชื่อว่า เกิดจากสารอนุมูลอิรสะ (Oxidative stress) จึงนำมาสู่การค้นพบ การให้สารต้านอนุมูลอิสระ (รวมถึง Beta-carotene) สามารถชะลอการเกิดโรคขั้นรุนแรงได้ถึง 25%  เลยทีเดียว หากสนใจเรื่องโรคจอประสาทตาเสื่อมสามารถอ่านต่อได้ที่ โรคจอประสาทต่อเสื่อม

วิตามินเอ ช่วยป้องกันการสูญเสียการมองเห็นในผู้สูงอายุ

         ยิ่งไปกว่านั้นยังพบว่าวิตามินมีส่วนช่วยในการเพิ่มความชุ่มชื้นให้ดวงตา โดยเราจะพบว่ามียาหยอดตาที่มีส่วนผสมของวิตามินเอ เพื่อช่วยในการรักษาอาการตาแห้งอีกด้วย

       วิตามินเอ มีประโยชน์ในการป้องกันมะเร็ง จากสถาบันสุขภาพแห่งชาติแห่งสหรัฐอเมริกา (National institute of health) พบว่าผู้คนที่ทานอาหารที่มีวิตามินเอ (Beta-carotene)จากพืชในปริมาณมาก มีความเสี่ยงต่ำในการเกิดโรคมะเร็ง เช่น มะเร็งปอด และมะเร็งต่อมลูกหมาก แต่ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าการทานผลิตภัณฑ์อาหารเสริมวิตามินเอสามารถป้องกันการเกิดโรคมะเร็งได้

วิตามินเอ ประโยชน์ป้องกันมะเร็ง

       แต่ก็มีบางการศึกษาพบว่าในประชากรที่สูบบุหรี่และทานอาหารเสริมวิตามินเอมีความเสี่ยงเกิดมะเร็งปอดมากขึ้น แต่ก็ไม่พบความสัมพันธ์ที่ชัดเจน ยังคงต้องรอการศึกษาเพิ่มเติมต่อไปในอนาคต

          วิตามินเอ มีประโยชน์สร้างระบบภูมิคุ้มกัน โดยวิตามินมีส่วนช่วยในการสร้างภูมิคุ้มกันในเยื่อบุผิวของตา ปอด และทางเดินอาหาร ซึ่งช่วยในการป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียในอวัยวะดังกล่าว โดยเยื่อบุผิวที่มีภูมิคุ้มกันที่ดี จะเหมือนปราการด่านแรกของระบบภูมิคุ้มกัน ที่คอยป้องกันการบุกรุกของเชื้อโรคต่างๆ เรียนรู้เรื่องระบบคุ้มกันต่อได้ที่

ภูมิคุ้มกัน สร้างได้เอง ด้วยวิธีง่าย ๆ ใกล้ตัวเรา

วิตามินเอ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันในเยื่อบุผิวต่างๆ

          วิตามินเอ หนึ่งในยาทาที่ถูกจ่ายมากในการรักษาสิว โดยมาในรูปแบบของครีมวิตามินเอ ในปัจจุบันแนวทางการรักษาสิวจากสถาบันผิวหนังของอเมริกาแนะนำครีมวิตามินเอเป็นการรักษาแรกสำหรับสิวที่มีความรุนแรงน้อยถึงปานกลาง เพื่อช่วยลดการอักเสบของสิวและให้สิวหายในที่สุด อ่านข้อควรรู้ของสิวได้ที่ สิว (Acne) : อาการ สาเหตุ การรักษา

วิตามินเอ ช่วยรักษาสิว

          โดยวิธีการใช้ครีมวิตามินเอ ให้มีประโยชน์สูงสุดในรูปแบบทาในการักษาสิว มีข้อแนะนำดังนี้

• ทาแค่ชั้นเดียวบางๆ ไม่ควรทาหนา หรือการทาซ้ำไปมาหลายชั้น
• ทาวันเว้นวันในช่วง 2-4 สัปดาห์แรก
• ควรใช้สารให้ความชุ่มชื้นแก่ผิวที่เหมาะกับสภาพผิวของแต่ละบุคคล
• แนะนำให้ใช้ครีมกันแดดอย่างสม่ำเสมอในขณะใช้ครีมวิตามินเอ เนื่องจากครีมวิตามินเอทำให้ผิวไวต่อแสง และอาจทำให้เกิดความเสียหายจากแสงได้มากกว่าปกติ

          ผลข้างเคียงจากครีมวิตามินเอที่พบบ่อยคือ อาการคัน อาการระคายเคือง หรือมีอาการมีผื่นแดงได้ หากมีผลกระทบจากการทาครีมวิตามินเอควรปรึกษาแพทย์นะ

การทาวิตามินเอ หนึ่งในวิธีการรักษาสิว

          หากพูดถึงเรื่องความแข็งแรงของกระดูกและฟันทุกคนมักนึกถึงวิตามินดี แต่วิตามินเอ ก็มีประโยชน์ในการในการส่งเสริมความแข็งแรงกระดูก ลดการเกิดกระดูกพรุน  โดยพบว่าในประชากรที่มีวิตามินเอในระดับต่ำกว่าค่าปกติ มีความเสี่ยงที่จะเกิดกระดูกหักได้มากกว่าคนที่มีค่าวิตามินเอในเลือดปกติ ฉะนั้นการทานวิตามินเอ สามารถช่วยป้องกันการเกิดกระดูกหัก

วิตามินเอ มีส่วนเสริมสร้างการเจริญเติบโตของกระดูก ลดโอกาสการเกิดกระดูกพรุน โดยรูปทางด้านซ้ายเป็นรูปของมวลกระดูกที่ปกติ ส่วนรูปทางขวาคือรูปของมวลกระดูกที่บางลง เสี่ยงต่อการหัก หรือที่เรียกกันว่าโรคกระดูกพรุน (osteoporosis)

          วิตามินเอ ช่วยอะไรในสตรีมีครรภ์ หนึ่งในประโยนชน์ของวิตามินเอมีส่วนสำคัญในการสร้างเซลล์ไข่ให้สมบูรณ์เพื่อให้เซลล์ไข่ไปฝังตัวในมดลูกได้ นอกจากนี้ในสตรีมีครรภ์ วิตามินเอมีประโยชน์อย่างมากในการเสริมสร้างและพัฒนาอวัยวะต่างๆของทารก เช่น กระดูก สมอง หัวใจ ตา และปอด คุณแม่ตั้งครรภ์ควรได้รับวิตามินเอในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากไปไม่น้อยไป เพราะวิตามินเอที่มากเกินความจำเป็นต่อร่างกายอาจส่งผลเสียต่อการเจริญเติบโตของทารกน้อยในครรภ์ได้

          มีผู้เชี่ยวชาญด้านสูตินารีเวชแนะนำว่า ไม่ควรรับประทานผลิตภัณฑ์อาหารเสริมวิตามินเอ ในขณะการตั้งครรภ์ โดยเฉพาะการทานวิตามินเอที่ใช้รักษาสิว (Isotretinoin) หากตั้งครรภ์ควรรีบปรึกษาแพทย์ต่อไป

วิตามินเอมีส่วนช่วยให้การฝังตัวของตัวอ่อนในมดลูก

          โดยสรุปวิตามินเอ เป็นวิตามินที่มีประโยชน์ในการส่งเสริมการทำงานต่างๆในร่างกาย เช่นการมองเห็น ระบบภูมิคุ้มกัน ความแข็งแรงของกระดูก การรักษาสิว และการช่วยการตั้งครรภ์ให้เป็นไปตามปกติ จากที่กล่าวมาการรับประทานวิตามินเอที่เพียงพอต่อจำเป็นต่อร่างกายจะมีประโยชน์ต่อร่างกาย ในทางกลับกันหากรับประทานในปริมาณที่มากเกินไปอาจทำให้เกิดโทษต่อร่างกายได้ ฉะนั้นการรับประทานผลิตภัณฑ์อาหารเสริมวิตามินเอ ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่เชื่อถือได้ มีปริมาณบอกชัดเจน และควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์กรณีสตรีมีครรภ์ หรือสตรีที่พร้อมมีบุตร

แหล่งอ้างอิง

1. Arch Ophthalmol. 2001;119(10):1417-1436. doi:10.1001/archopht.119.10.1417
2. Regina Goralczyk nutrition cancer. 2009;767-74